Badania AREDS

 

Na przełomie XX i XXI wieku ze środków rządu federalnego USA po raz pierwszy przeprowadzono na wielką skalę program badawczy, którego celem było ustalenie rzeczywistego wpływu suplementów diety masowo wprowadzanych na rynek przez przemysł farmaceutyczny na poprawę widzenia pacjentów chorych na dwa schorzenia oczu związane z wiekiem: AMD i zaćmę. Projekt badawczy rządu amerykańskiego nazwano AREDS (Age-Related Eye Disease Study). Wyniki tego badania okazały się na tyle przełomowe i ważne, że w kilka lat później uruchomiono podobny projekt nadając mu nazwę AREDS 2.

Wydaje się, że znaczenie badań AREDS polega przede wszystkim na ich wiarygodności, mającej swoje źródło nie tylko w dużej ilości przebadanych pacjentów ale też w tym, że projekty były prowadzone i finansowane przez podmioty publiczne co nadaje im walor projektu niekomercyjnego, przez co wyniki i wnioski są prawdopodobnie maksymalnie obiektywne.

Ustalenia AREDS potwierdzają niektóre przypuszczenia naukowców i obalają niektóre mity.

 

Badania AREDS a leczenie AMD

Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD, z ang. Age-Related Macular Degeneration) jest chorobą oczu związaną z wiekiem, która wpływa na centralną część siatkówki, znanej jako plamka żółta. Ta część oka jest kluczowa dla ostrego widzenia, które umożliwia czytanie, rozpoznawanie twarzy i wykonywanie wielu codziennych czynności. W AMD dochodzi do uszkodzenia komórek siatkówki, co prowadzi do utraty ostrości wzroku w centralnej części pola widzenia. Choroba jest jedną z głównych przyczyn utraty wzroku u osób starszych.
Zwyrodnienie plamki żółtej to choroba oczu, która dotyka coraz większą liczbę ludzi na całym świecie. Jednym z kluczowych kroków w zrozumieniu tej choroby i znalezieniu skutecznych metod leczenia były badania AREDS (Age-Related Eye Disease Study). To badanie kliniczne, prowadzone przez Narodowy Instytut Okulistyczny (NEI) w Stanach Zjednoczonych, miało na celu ocenę wpływu suplementacji witaminami i minerałami na postęp AMD.

 

Ustalenia AREDS

W pierwszej edycji AREDS badania kliniczne nad schorzeniami oka związanymi z wiekiem przeprowadzono równocześnie w 11 klinikach w Stanach Zjednoczonych poddając badaniu 4 757 pacjentów w wieku 55-80 lat. Badano na ile zwiększone dawki kombinacji witaminy C, witaminy E, beta-karotenu, cynku i miedzi (kombinacja ta została nazwana „preparatem AREDS”, „AREDS formulation”) mogą hamować rozwój AMD (i zaćmy). Badania, których wyniki opublikowano w 2001 roku, wykazały korzystny wpływ suplementacji „preparatem AREDS” u pacjentów z zaawansowaną postacią AMD (tylko grupa 4 AREDS. Brak natomiast podstaw naukowych do stosowania suplementów diety u pacjentów z początkowymi zmianami AMD lub całkowicie profilaktycznie.

 

Ustalenia AREDS 2

W podobnym badaniu rozpoczętym w roku 2006 (wyniki opublikowano w 2013) nazwanym AREDS 2 , w którym wzięły udział te same ośrodki, analizowano z kolei wpływ suplementacji kwasami tłuszczowymi omega-3 oraz luteiną i zeaksantyną na zahamowanie postępu AMD i zaćmy. Udowodniono brak istotnego wpływu kwasów tłuszczowych omega-3 na hamowanie postępu tych chorób w jakiejkolwiek fazie. Równocześnie badania wykazały, że luteina z zeaksantyną mogą z powodzeniem zastąpić beta-karoten w formulacji „preparatu AREDS”. Jest to o tyle ważne, że stosowanie luteiny i zeaksantyny jest uznawane za bezpieczniejsze niż beta-karotenu, zwłaszcza u palaczy tytoniu.