Męty w ciele szklistym

Męty w ciele szklistym to powszechnie występujące zmiany w strukturze ciała szklistego oka. Ciało szkliste jest przezroczystą, galaretowatą substancją, która wypełnia wnętrze oka i pomaga utrzymać jego kształt. Męty to małe, unoszące się punkty, włókna lub plamki, które unoszą się wewnątrz ciała szklistego i mogą wpływać na pole widzenia. Męty w ciele szklistym (szklistce) wymieniane są wśród najczęstszych przyczyn zaburzeń widzenia u osób dorosłych. Pacjenci opisują je jako cienie, plamki, mroczki, nitki lub nawet robaczki, które uwidaczniają się podczas patrzenia na jasne powierzchnie, np. czyste, błękitne niebo lub na białą ścianę. Choć zmętnienie ciała szklistego samo w sobie zwykle nie stanowi poważnego zagrożenia dla zdrowia, może być objawem towarzyszącym innym chorobom oczu.

 

Czym są męty w ciele szklistym?

Zmętnienie ciała szklistego (myodesopsia) może być bardzo uciążliwe, jednak najczęściej nie stwarza ryzyka całkowitej utraty wzroku. Dostrzegane przez pacjenta punkty, cienie, chmury czy pasma, które poruszają się pod wpływem ruchu gałki ocznej to w znakomitej większości skupiska włókien kolagenowych w ciele szklistym. Pojawiają się one z wiekiem, w wyniku zmian degeneracyjnych szklistki, powodowanych szkodliwym działaniem wolnych rodników oraz przyłączaniem się cząsteczek glukozy do włókien kolagenowych. W efekcie wzrasta ilość połączeń kolagenowych w szklistce, a jednocześnie włókna skracają się, skręcają i zbijają w konglomeraty.

Pojawienie się mętów w ciele szklistym może mieć też inne podłoże. W przebiegu retinopatii cukrzycowej, a także u osób zmagających się z nadciśnieniem lub wysiękową postacią zapalenia plamki żółtej, męty mogą powstawać w wyniku spontanicznych wylewów krwi. Inną przyczyną mogą być wysięki w zapaleniu wewnętrznych warstw gałki ocznej lub nerwu wzrokowego oraz ropne zapalenie ciała szklistego. Jako inne przyczyny mętów w ciele szklistym określa się również:

• odkładanie się komórek i detrytusu – komórki lub drobiny detrytusu mogą osadzać się w ciele szklistym, tworząc męty;

• zmiany w gęstości ciała szklistego – niektóre choroby oczu lub urazy mogą wpłynąć na gęstość ciała szklistego, co z kolei może sprzyjać powstawaniu mętów;

• zmiany w strukturze ciała szklistego w wyniku urazu lub operacji oka – chirurgia oka lub urazy mogą spowodować zmiany w ciele szklistym, które prowadzą do pojawienia się mętów.

Większość mętów w ciele szklistym jest nieszkodliwa i wynika z naturalnych procesów starzenia się oka. Jednak jeśli pojawiają się nagle, w dużych skupiskach i towarzyszą im błyski w oku, mogą być objawem poważniejszych problemów oczu, takich jak oderwanie siatkówki i wskazana jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem okulistą.

 

Diagnostyka zmętnienia ciała szklistego

W diagnostyce okulistycznej pacjentów zgłaszających się z problemem zmętnienia ciała szklistego ważny jest dokładny wywiad i wykonanie poszerzonego pakietu badań. Oprócz badania lampą szczelinową, które pozwala lekarzowi dostrzec największe zmiany zwyrodnieniowe, konieczne jest wykonanie USG oka. Badanie ultrasonograficzne na sprzęcie wysokiej jakości pozwala diagnoście na stwierdzenie lub wykluczenie poważnych patologii ciała szklistego, takich jak np. krwotoki lub tylne odłączenie ciała szklistego.

 

Leczenie zmętnienia ciała szklistego

Sposób leczenia zmętnienia ciała szklistego zawsze musi być dostosowany do stanu i potrzeb pacjenta. Męty w ciele szklistym są częstym zjawiskiem, szczególnie u osób starszych, i nie zawsze stanowią powód do niepokoju. Jednak każda zmiana w widzeniu powinna być skonsultowana z okulistą, aby wykluczyć ewentualne poważniejsze problemy oczu. W większości przypadków męty w ciele szklistym nie wymagają leczenia i pacjenci uczą się z nimi żyć. W najcięższych przypadkach, gdy męty są dostrzegane bardzo często lub stale, osiągają znaczne rozmiary i występują w dużym zagęszczeniu, utrudniają czytanie lub prowadzenie samochodu, pacjenci kierowani są do leczenia chirurgicznego (witrektomia). Zabieg polega na bezpośrednim usunięciu złogów z ciała szklistego gałki ocznej. Mniej inwazyjnym sposobem leczenia, zalecanym w przypadkach o średnim nasileniu dolegliwości jest witreoliza (odparowanie zmętnień w szklistce), wykonywana z użyciem narzędzi laserowych. W przypadkach o niewielkim nasileniu objawów nie stosuje się inwazyjnych metod leczenia, terapia koncentruje się na zahamowaniu rozwoju dolegliwości. Pacjentom zaleca się urozmaicenie diety lub przyjmowanie suplementów unieszkodliwiających wolne rodniki i hamujących degenerację włókien kolagenowych.